Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt hiện nay, việc gia tăng thị phần là mục tiêu quan trọng hàng đầu của mọi doanh nghiệp. Thị phần lớn không chỉ mang lại doanh thu và lợi nhuận cao mà còn củng cố vị thế thương hiệu, tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.
Vậy "thị phần là gì?" và nhũng cách tăng thị phần nào sẽ hiệu quả cho doanh nghiệp trong 2025? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn đầy đủ nhất
Thị phần là gì?
Thị phần (Market Share) là tỷ lệ phần trăm mà doanh nghiệp chiếm lĩnh trong tổng số sản phẩm hoặc dịch vụ tiêu thụ trên thị trường trong một khoảng thời gian nhất định. Nói cách khác, thị phần cho biết một doanh nghiệp chiếm bao nhiêu phần trăm trong tổng doanh số của toàn bộ thị trường.
Ví dụ, nếu Apple chiếm 50% thị phần trong thị trường điện thoại thông minh năm 2021, điều đó có nghĩa là họ đã bán được 50% tổng số điện thoại thông minh được tiêu thụ trên thị trường đó trong năm 2021.
Thị phần là một trong những chỉ số quan trọng nhất để đánh giá mức độ thành công của một doanh nghiệp. Thị phần càng lớn, doanh nghiệp càng có nhiều lợi thế cạnh tranh, từ đó tạo ra doanh thu và lợi nhuận cao hơn .
Vai trò của thị phần đối với doanh nghiệp
Thị phần đóng vai trò then chốt trong sự phát triển của doanh nghiệp. Dưới đây là một số vai trò quan trọng của thị phần:
- Xác định khả năng cạnh tranh: Thị phần phản ánh sức mạnh và vị thế của doanh nghiệp so với đối thủ cạnh tranh. Doanh nghiệp có thị phần lớn thường là những doanh nghiệp dẫn đầu thị trường, có năng lực cạnh tranh mạnh mẽ .
- Xác định tốc độ phát triển: Tốc độ tăng trưởng thị phần cho thấy tốc độ phát triển của doanh nghiệp so với thị trường. Thị phần tăng trưởng nhanh chóng cho thấy doanh nghiệp đang phát triển mạnh mẽ và ngược lại .
- Là cơ sở xây dựng nguồn nhân lực phù hợp: Thị phần lớn giúp doanh nghiệp thu hút và giữ chân nhân tài, tạo động lực cho sự phát triển bền vững .
- Nâng cao vị thế thương lượng: Thị phần lớn mang lại cho doanh nghiệp ưu thế thương lượng với các nhà cung cấp và nhà phân phối, giúp họ đàm phán mức giá tốt hơn và các điều khoản có lợi hơn .
- Tăng nhận thức về thương hiệu: Thị phần cao đồng nghĩa với việc thương hiệu của doanh nghiệp được nhiều người biết đến và tin dùng, từ đó tạo dựng lòng trung thành của khách hàng .
Các phương pháp xác định thị phần
Có nhiều phương pháp để xác định thị phần của doanh nghiệp. Dưới đây là hai phương pháp phổ biến:
1. Sử dụng công thức tính thị phần:
| Công thức | Mô tả |
|---|---|
| Thị phần = Tổng doanh số bán hàng của doanh nghiệp / Tổng doanh số của thị trường | Tính thị phần dựa trên doanh thu |
| Thị phần = Tổng số sản phẩm bán ra của doanh nghiệp / Tổng số sản phẩm tiêu thụ trên toàn bộ thị trường | Tính thị phần dựa trên số lượng sản phẩm bán ra |
| Thị phần tương đối = Tổng doanh số thu được của doanh nghiệp / Tổng doanh số thu được của đối thủ cạnh tranh trên thị trường | So sánh thị phần của doanh nghiệp với đối thủ dựa trên doanh thu |
| Thị phần tương đối = Tổng sản phẩm bán ra của doanh nghiệp / Tổng sản phẩm bán ra của đối thủ cạnh tranh trên thị trường | So sánh thị phần của doanh nghiệp với đối thủ dựa trên số lượng sản phẩm bán ra |
2. Sử dụng ma trận BCG (Boston):
Ma trận BCG là công cụ được sử dụng để phân tích danh mục sản phẩm của doanh nghiệp dựa trên thị phần và tốc độ tăng trưởng thị trường .
Ma trận BCG chia sản phẩm thành 4 nhóm :
- Ngôi sao: Sản phẩm có thị phần cao và tốc độ tăng trưởng thị trường cao.
- Bò sữa: Sản phẩm có thị phần cao nhưng tốc độ tăng trưởng thị trường thấp.
- Dấu hỏi chấm: Sản phẩm có thị phần thấp nhưng tốc độ tăng trưởng thị trường cao.
- Chó mực: Sản phẩm có thị phần thấp và tốc độ tăng trưởng thị trường thấp.
Mỗi nhóm sản phẩm trong ma trận BCG yêu cầu những chiến lược đầu tư và phát triển khác nhau.
Để đảm bảo tính chính xác khi tính toán thị phần, doanh nghiệp cần nghiên cứu kỹ về thị trường, xác định rõ thời gian và đơn vị tính, đồng thời thu thập số liệu cẩn thận.
Top 5 cách tăng thị phần hiệu quả cho doanh nghiệp
1. Đổi mới và sáng tạo:
Đổi mới sản phẩm/dịch vụ:
Cải thiện chất lượng sản phẩm/dịch vụ hiện tại hoặc tạo ra sản phẩm/dịch vụ mới có tính năng ưu việt hơn đối thủ cạnh tranh là cách hiệu quả để thu hút khách hàng và tăng thị phần.
Ví dụ: Apple đã liên tục đổi mới dòng sản phẩm iPhone với những tính năng vượt trội, từ đó duy trì vị thế dẫn đầu thị phần điện thoại thông minh. Doanh nghiệp cần liên tục nghiên cứu, phát triển và cải tiến sản phẩm/dịch vụ để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng và tạo ra sự khác biệt so với đối thủ.
Đổi mới công nghệ:
Áp dụng công nghệ mới vào sản xuất, quản lý và kinh doanh giúp doanh nghiệp nâng cao năng suất, giảm chi phí và tạo ra sản phẩm/dịch vụ chất lượng cao hơn.
Ví dụ, việc ứng dụng công nghệ tự động hóa trong sản xuất giúp các doanh nghiệp sản xuất ô tô giảm thiểu chi phí nhân công và tăng năng suất.
Đổi mới mô hình kinh doanh:
Tìm kiếm và áp dụng các mô hình kinh doanh mới, phù hợp với xu hướng thị trường giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng hiệu quả hơn. Mô hình kinh doanh trực tuyến, kinh doanh theo mô hình nhượng quyền thương mại là những ví dụ điển hình cho sự đổi mới mô hình kinh doanh.
2. Xây dựng và củng cố lòng trung thành của khách hàng:
Nâng cao trải nghiệm khách hàng: Cung cấp dịch vụ khách hàng tốt, quan tâm đến trải nghiệm của khách hàng là yếu tố quan trọng để giữ chân khách hàng hiện tại và thu hút khách hàng mới .
Starbucks là một ví dụ điển hình cho việc xây dựng trải nghiệm khách hàng tuyệt vời. Không chỉ cung cấp cà phê chất lượng cao, Starbucks còn tạo ra không gian thoải mái, dịch vụ thân thiện và các chương trình hấp dẫn, từ đó thu hút lượng lớn khách hàng trung thành.
Doanh nghiệp cần tạo ra những trải nghiệm mua sắm tích cực, đáp ứng nhu cầu và mong đợi của khách hàng.
Chăm sóc khách hàng sau bán hàng:
Xây dựng chính sách chăm sóc khách hàng sau bán hàng chu đáo, giải quyết nhanh chóng các vấn đề và khiếu nại của khách hàng giúp tăng sự hài lòng và lòng trung thành.
Ví dụ, các hãng xe hơi thường cung cấp dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng định kỳ và hỗ trợ kỹ thuật 24/7 để khách hàng yên tâm sử dụng sản phẩm.
Tạo dựng cộng đồng khách hàng:
Xây dựng cộng đồng khách hàng trung thành, nơi khách hàng có thể chia sẻ kinh nghiệm, ý kiến và kết nối với nhau, giúp tăng sự gắn bó với thương hiệu. Các diễn đàn trực tuyến, nhóm Facebook, sự kiện offline là những cách hiệu quả để tạo dựng cộng đồng khách hàng.
Tăng giá trị vòng đời khách hàng:
Việc gia tăng lòng trung thành của khách hàng có liên quan mật thiết đến việc tăng giá trị vòng đời khách hàng (CLTV). Bằng cách xây dựng các chương trình, cá nhân hóa trải nghiệm và cung cấp dịch vụ khách hàng xuất sắc, doanh nghiệp có thể tăng CLTV, từ đó thúc đẩy tăng trưởng thị phần bền vững.
3. Phát triển nguồn nhân lực:
Thu hút và giữ chân nhân tài:
Nhân viên là tài sản quý giá nhất của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần thu hút và giữ chân nhân viên giỏi bằng cách tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp, chế độ đãi ngộ hấp dẫn và cơ hội phát triển nghề nghiệp .
Google nổi tiếng với môi trường làm việc sáng tạo, năng động và các chính sách đãi ngộ hấp dẫn, thu hút nhân tài từ khắp nơi trên thế giới.
Đào tạo và phát triển nhân viên:
Đầu tư vào đào tạo và phát triển nhân viên giúp nâng cao năng lực, kỹ năng và hiệu quả làm việc, từ đó đóng góp vào sự phát triển chung của doanh nghiệp .
4. Mua lại thị phần từ đối thủ cạnh tranh:
Mua lại hoặc sáp nhập doanh nghiệp đối thủ: Đây là cách nhanh nhất để gia tăng thị phần, tuy nhiên đòi hỏi doanh nghiệp phải có tiềm lực tài chính mạnh và chiến lược quản lý hiệu quả .
Ví dụ, Facebook đã mua lại Instagram để mở rộng thị phần mạng xã hội. Khi thực hiện mua lại hoặc sáp nhập, doanh nghiệp cần tận dụng hiệu ứng cộng hưởng, nơi công ty sau sáp nhập đạt được thị phần cao hơn tổng thị phần của hai công ty riêng lẻ. Hiệu ứng cộng hưởng có thể đến từ việc tiết kiệm chi phí, tăng sức mạnh thị trường hoặc cung cấp sản phẩm/dịch vụ mới.
Hợp tác với đối thủ:
Trong một số trường hợp, doanh nghiệp có thể hợp tác với đối thủ để cùng phát triển thị trường và gia tăng thị phần.
5. Xây dựng lợi thế cạnh tranh:
Để gia tăng thị phần, doanh nghiệp cần xây dựng lợi thế cạnh tranh bền vững. Mô hình Chiến lược chung của Porter cung cấp ba chiến lược cơ bản để đạt được lợi thế cạnh tranh: dẫn đầu về chi phí, khác biệt hóa và tập trung mà bạn có thể tham khảo.
- Dẫn đầu về chi phí: Doanh nghiệp tập trung vào việc giảm chi phí sản xuất và vận hành để cung cấp sản phẩm/dịch vụ với giá thấp hơn đối thủ.
- Khác biệt hóa: Doanh nghiệp tạo ra sản phẩm/dịch vụ độc đáo, khác biệt so với đối thủ về tính năng, chất lượng, thiết kế hoặc thương hiệu.
- Tập trung: Doanh nghiệp tập trung vào một phân khúc thị trường cụ thể, đáp ứng nhu cầu riêng biệt của nhóm khách hàng đó.
Lời kết
Gia tăng thị phần là một quá trình đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng của doanh nghiệp. Bằng cách áp dụng các chiến lược và chiến thuật phù hợp, doanh nghiệp có thể từng bước chinh phục thị trường, củng cố vị thế thương hiệu và đạt được mục tiêu kinh doanh.
