Sơ đồ tư duy là gì? Top 3 phần mềm, web vẽ sơ đồ tư duy miễn phí

Nếu bạn đang có nhu cầu tìm kiếm một phương pháp giúp gia tăng khả năng ghi chép và xử lý thông tin trong thời gian ngắn thì sơ đồ tư duy chính phương pháp hiệu quả nhất. Đây không chỉ là thuật ngữ quen thuộc đối với học sinh, sinh viên mà còn được sử dụng khá rộng rãi trong mọi lĩnh vực trong cuộc sống. 

Vậy sơ đồ tư duy là gì? Đâu là 5 loại sơ đồ tư duy dùng phổ biến hiện nay? Top phần mềm vẽ sơ đồ tư duy online miễn phí, dễ sử dụng nhất là gì? Hãy cùng Sapo tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé. 

1. Sơ đồ tư duy là gì? 

Sơ đồ tư duy (hay còn được gọi với cái tên Mindmap) là 1 công cụ giúp ghi chú thông tin, diễn giải các ý tưởng 1 cách thông minh, trực quan qua việc sử dụng từ ngữ ngắn gọn cùng hình ảnh bắt mắt. Từ đây, người xem sẽ dễ dàng tiếp cận và ghi nhớ nội dung truyền tải 1 cách nhanh chóng. 

Sơ đồ tư duy có yêu cầu khá đơn giản, bao gồm từ khóa chính hay chủ đề ở vị trí trung tâm. Từ đây sẽ phát triển thành các nhánh xung quanh là các nội dung con, liên quan mật thiết với nội dung chính. Sơ đồ tư duy sẽ được trình bày với concept tùy theo khả năng sáng tạo của người làm. Tuy nhiên, dù là concept nào đi nữa thì 1 sơ đồ tư duy cần chèn thêm các hình ảnh hoặc biểu tượng để tăng độ đẹp mắt cũng như dễ dàng cho người xem theo dõi và ghi nhớ. 

2. Lợi ích khi vẽ sơ đồ tư duy

Đối với học sinh, sinh viên, giáo viên

Khi xu hướng tự học phát triển như hiện nay, sơ đồ tư duy chính công cụ hỗ trợ mang lại nhiều lợi ích nhất. Sơ đồ tư duy sẽ giúp:

• Giáo viên có thể trình bày các khái niệm trong lớp học rõ ràng, tập trung vào các vấn đề trọng tâm đồng thời cung cấp được cách nhìn tổng quan về chủ đề. 
• Học sinh có thể tự mình sáng tạo nên các sơ đồ tư duy: Thay vì phải ghi chép tất cả những nội dung vào vở, học sinh có thể tự mình sáng tạo bằng cách vẽ sơ đồ tư duy về từng chủ đề đã học. Với cách này, nội dung được học sẽ không còn là những mặt giấy đầy chữ nữa mà được trình bày cực khoa học, dễ nhớ, dễ hiểu. 
• Khơi dậy óc sáng tạo của học sinh: Việc ghi chép kết hợp sử dụng hình, màu sắc còn khơi dậy óc sáng tạo của học sinh. Từ đó kích thích hứng thú học tập, phát huy tối đa tiềm năng ghi nhớ của bộ não. 

Với những lợi ích trên, sơ đồ tư duy chắc chắn sẽ dần thay thế phương pháp ghi chép truyền thống, kiểu học thuộc lòng để mang lại hiểu lại quả cao trong học tập, phát triển tư duy toàn diện của học sinh, sinh viên. 

Lợi ích khi vẽ sơ đồ tư duy trong quản lý

Lợi ích lớn nhất của sơ đồ tư duy trong công tác quản lý là:

• Giúp cho việc truyền đạt thông tin đến cấp dưới được rõ ràng và dễ hiểu. 
• Nâng cao hiệu quả công việc: Vẽ sơ đồ tư duy là công cụ hữu hiệu như một “la bàn vạn năng” để nâng cao hiệu quả công việc trong việc lên kế hoạch, thiết lập mục tiêu, thuyết trình và nhiều công việc khác.

Xem thêm: 9 bước lập kế hoạch kinh doanh hoàn hảo

3. Các mẫu sơ đồ tư duy phổ biến hiện nay

Sơ đồ tư duy vòng tròn (Circle Map)

Sơ đồ tư duy vòng tròn có tên tiếng anh là Circle Map bao gồm một vòng tròn lớn bên ngoài và một vòng tròn nhỏ bên trong. Vòng tròn nhỏ chứa chủ đề chính hay ý tưởng trung tâm, vòng tròn lớn gồm các nội dung trực thuộc và bổ trợ cho chủ đề chính/ý tưởng trung tâm

Sơ đồ cây (Tree Map)

Khi đến lúc cần phân loại và sắp xếp thông tin, sơ đồ cây chính là dạng mindmap phù hợp nhất. Về phần nhìn, Tree Map giống như 1 chiếc cây có thân và nhiều nhánh lớn nhỏ. Phần trên cùng là tiêu đề hoặc chủ đề chính, bên dưới là các chủ đề phụ. Bên dưới các chủ đề phụ là thông tin liên quan, chi tiết hơn và chúng tạo thành các danh sách dài.

Sơ đồ tư duy bong bóng (Bubble Map)

Sơ đồ bong bóng hay Bubble Map bao gồm một vòng tròn ở vị trí trung tâm và các bong bóng hình tròn ở xung quanh tỏa ra nhiều hướng. Hình tròn ở trung tâm sẽ chứa chủ đề chính còn các bong bóng sẽ chứa các ý tưởng, hành động cụ thể bổ sung ý nghĩa cho chủ đề chính trong vòng tròn.

Sơ đồ tư duy mạng nhện (Spider Diagram)

Sơ đồ tư duy mạng nhện (Spider Diagram), còn được biết đến với các tên gọi khác như sơ đồ tư duy radar hay sơ đồ tư duy đa chiều, là một hình vẽ mô tả dữ liệu dưới dạng biểu đồ và thường được sử dụng để hiển thị các chiều khác nhau của một vấn đề hoặc một tình huống.

Sơ đồ tư duy mạng nhện thường được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như quản lý dự án, đánh giá hiệu suất cá nhân hoặc nhóm, xác định ưu tiên công việc, hoặc so sánh hiệu suất giữa các yếu tố khác nhau.

Sơ đồ tư duy hình đám mây (Cloud Mindmap)

Sơ đồ tư duy hình đám mây (Cloud Mindmap) sử dụng các hình đám mây để đại diện cho các ý tưởng chính. Loại sơ đồ tư duy này thường được sử dụng để tổ chức thông tin và suy nghĩ sáng tạo.

Để vẽ sơ đồ tư duy hình đám mây, hãy bắt đầu với một ý tưởng chính ở trung tâm, sau đó các ý phụ được nối với các ý tưởng chính bằng đường dẫn.

4. Các bước vẽ sơ đồ tư duy sáng tạo, độc đáo

Bước 1: Lên ý tưởng, chủ đề chính của mindmap

Bước đầu tiên là xác định chủ đề và mục tiêu của sơ đồ tư duy. Chủ đề chính là ý tưởng mà người vẽ muốn truyền tải qua sơ đồ tư duy. Mục tiêu là những gì mà bạn muốn đạt được khi vẽ sơ đồ tư duy.

Bước 2: Phát triển thêm các nhánh lớn từ chủ đề chính

Xác định các nhánh lớn là ý chính của chủ đề muốn trình bày, vẽ sơ bộ các nhánh chính xuất phát từ chủ đề trung tâm. Người vẽ nên sử dụng các nét vẽ dày cho các nhánh chính để thấy tầm quan trọng, nổi bật hơn trong mạng lưới hệ thống của sơ đồ tư duy.

Bước 3: Phát triển các nhánh nội dung chi tiết

Từ các ý lớn, bạn tiến hành phân nhánh, mở rộng thêm nhiều ý nhỏ để tạo sơ đồ tư duy hoàn chỉnh. Phát triển từ nhánh cần có nội dung liên quan đến chủ đề chính của mindmap, đảm bảo đồng nhất và logic xuyên suốt quá trình.

Bước 4: Hoàn thiện sơ đồ tư duy

Sau khi đã phác thảo các nhánh cơ bản, bổ sung thêm các hình ảnh minh họa cho nhánh lớn. Một nhánh biểu thị một ý khác nhau nên để một màu riêng để tạo sự dễ hình dung, thu hút hơn.

5. Top 3 phần mềm vẽ sơ đồ tư duy online miễn phí, dễ sử dụng nhất 2025

Bên cạnh việc sử dụng công cụ truyền thống như giấy bút, bạn có thể sử dụng phương pháp vẽ sơ đồ tư duy online miễn phí bằng các phần mềm với những mẫu sơ đồ đẹp, đơn giản, dễ hiểu. Gợi ý một vài phần mềm vẽ sơ đồ tư duy phổ biến free cho bạn:

5.1 Phần mềm vẽ sơ đồ tư duy X-mind

Đây là công cụ vẽ sơ đồ tư duy chuyên nghiệp cho bạn. Với thiết kế tối giản và tốc độ xử lý chuyên nghiệp, công cụ này ngày càng được nhiều người ưa chuộng mỗi khi cần tạo lập sơ đồ tư duy đơn giản. Xmind hỗ trợ đầy đủ các chức năng giúp bạn dễ dàng vẽ mindmap trên bất kỳ thiết bị điện tử nào.

Ưu điểm: 

• Sử dụng miễn phí trên đa nền tảng
• Thư viện sơ đồ mẫu đa dạng với nhiều loại sơ đồ khác nhau cho bạn tha hồ chọn lựa
• Giao diện Xmind đơn giản, dễ thao tác
• Hỗ trợ nhiều dạng chủ đề, công cụ tạo lập hồ sơ nhanh, đơn giản
• Cho phép chèn link, hình ảnh, video
• Dễ dàng chia sẻ đến Google Slides, Powerpoint

5.2 Web làm sơ đồ tư duy Mindmeister:

Mindmeister là web làm sơ đồ tư duy trực tuyến cực kỳ hữu ích. Bạn có thể lên ý tưởng, lập kế hoạch và hợp tác một cách sáng tạo. Giao diện thân thiện, dễ dàng sử dụng, cho phép bạn tạo lập sơ đồ bằng cách kéo và thả các khối ý tưởng và gắn kết các tài liệu với nhau.

Ưu điểm: 

• Tạo và chia sẻ sơ đồ trực tuyến
• Hỗ trợ trên đa nền tảng, giúp bạn truy cập từ mọi thiết bị
• Tích hợp công cụ làm việc nhóm 
• Cung cấp nhiều biểu đồ và mẫu đa dạng
• Sao lưu và khôi phục dữ liệu để đảm bảo an toàn

5.3 Phần mềm Edraw Mindmap:

Phần mềm vẽ sơ đồ tư duy đẹp và miễn phí có những ví dụ và những template được tích hợp sẵn, dễ dàng cho người sử dụng. Với công cụ này việc phát thảo và lập một sơ đồ tư duy đã không còn nhiều khó khăn, đặc biệt với những bạn mới bắt đầu vẽ sơ đồ tư duy. Ngoài ra, công cụ cũng hỗ trợ thêm các tính năng giúp cho bạn dễ dàng vẽ và hệ thống kiến thức chỉ với vài bước.

Ưu điểm: 

• Sử dụng miễn phí trên đa nền tảng
• Giao diện thân thiện, dễ thao tác và chỉnh sửa
• Tốc độ xử lý mượt mà, nhanh chóng
• Mẫu mã đa dạng, phong phú, nhiều chủ đề
• Bộ công cụ chỉnh sửa chi tiết, đa dạng
• Tích hợp được với các ứng dụng của Microsoft Office
• Hỗ trợ xuất dữ liệu với nhiều định dạng 

6. Lưu ý khi sáng tạo sơ đồ tư duy

Sẽ không có bất kỳ công thức chung, khuôn mẫu nào để bạn có thể dựa vào đó nhằm sáng tạo nên sợ đồ tư duy cho riêng mình. Bởi vì, khả năng sáng tạo là vô hạn. Tuy nhiên, để sơ đồ tư duy trở nên khoa học và ứng dụng công việc hiệu quả nhất, bạn cần tuân thủ những lưu ý sau: 

• Sử dụng chữ in: Chữ in sẽ rõ ràng hơn và dễ đọc hơn
• Sử dụng ký hiệu và hình ảnh: Sử dụng ký hiệu và hình ảnh có ý nghĩa với bạn sẽ giúp ghi nhớ hiệu quả hơn là dùng từ ngữ.
• Sử dụng từ ngữ đơn giản: Sử dụng từ ngữ đơn giản, dễ đọc để truyền tải ý nghĩa rõ ràng hơn, tránh lộn xộn
• Sơ đồ tư duy của bạn là tài sản riêng của bạn: Một khi bạn hiểu cách tạo ra những ghi chú trong sơ đồ tư duy, bạn có thể phát huy các quy tắc của riêng mình để làm cho nó tốt hơn. Những đề nghị sau đây có thể giúp bạn tăng hiệu quả của việc đó:
• Sử dụng màu sắc tách các ý khác nhau: Điều này giúp bạn có thể tách các ý ra khi cần giúp trực quan hơn để gợi nhớ lại.

Trên đây là tổng quan những thông tin về sơ đồ tư duy, hy vọng sau bài viết các bạn đã giải đáp được mọi thắc mắc của mình. Đồng thời biết cách làm mẫu sơ đồ tư duy đẹp đơn giản, hiệu quả giúp ích cho quá trình học tập và làm việc của mình.